فلج مغزی عارضه ای است که مغز در حال رشد و تکامل را مبتلا کرده است و وضعیت بدنی کودک را تحت تاثیر قرار می دهد.در این بیماری بعد از آسیب وارد شدن به مغز سلامت ارتوپدی کودک دچار اختلاف می شود این آسیب و میزان درگیری و مدل درگیری بین کودکان متفاوت است.

منظور از ارتوپد هرچیزی است که مربوط به سیستم عضلانی اسکلتی کودک می شود.مثل مفاصل و استخوان ها و تاندون ها و ...در صورت وجود مشکل در این سیستم ناهماهنگی هایی به وجود می آید که ممکن است همراه با درد باشد.

متخصص ارتوپدی با شناسایی نوع و شدت مشکل میزان و چگونگی تاثیر آن بر رشد کودک را ارزیابی می کند. راهکار های متفاوتی مثل کاردرمانی و جراحی وجود دارد که به کودک فلج مغزی جهت داشتن زندگی راحت و بهتر کمک می کند .در این مقاله قصد داریم با مشکلات ارتوپدی در کودکان فلج مغزی بیشتر آشنا شویم.

علت بروز فلج مغزی:

فلج مغزی پیامد رشد غیر عادی مغز یا نوعی آسیب دیدگی مغز می باشد ،آسیب دیدن یا رشد غیر عادی مغز دلایل مختلفی نظیر :

فلج مغزی مادر زادی

زایمان زود رس

عارضه های ژنتیکی

فلج مغزی اکتسابی

همچنین بخوانید :رفتار درمانی در کودکان 

مشکلات ارتوپدی شایع در کودکان فلج مغزی

کودک فلج مغزی مشکلات زیادی دارد که بسیاری از آنها از طریق مختلف قابل درمان است ،فلج مغزی بهبود پیدا نمی کند اما زندگی با عوارض ارتوپدی محدود کننده و دردناک است در ادامه مشکلات ارتوپدی شایع در کودکان فلج مغزی را بررسی می کنیم :

رشد ناهنجار مفصل لگن(دیسپلازی):

این مشکل معمولا در نتیجه تون بالا یا تون پایین عضلات اطراف لگن رخ می دهد چرا که بالا یا پایین بودن تون در عضلات سبب ناهماهنگی مفاصل می شود.

کوتاهی عضلانی:

در اکثر کودکان مبتلا به فلج مغزی تون عضلانی چون بیشتر از حد نرمال است باعث انقباض عضلانی بیش از حد می شود که منجر به کوتاهی عضلات می شود.تمرینات کاردرمانی می تواند از انقباض انها جلوگیری کند .اگر بعد از انجام درمان های مختلف تغییرات زیادی حاصل نشد جراحی می تواند تاندون ها را آزاد کند و سبب کشیدگی عضلات بیشتر شود.

اسکولیوز:

فلج مغزی ممکن است باعث اسکولیوز یا انحنای ستون فقرات کودک شود،بریس پشت درمان این وضعیت می باشد زمانی که عضلات نتوانند ستون فقرات را حمایت کنند بریس این کار را انجام می دهد و باعث می شود ستون فقرات رشد طبیعی خودش را طی کند.اگر خمیدگی شدید بوده و یا در حال آسیب زدن به کودک باشد می توان از جراحی کمک گرفت.

سلامت ارتوپدی پاها:

افزایش طول غیر طبیعی عضلات پا در کودک فلج مغزی ممکن است منجر به صافی کف پا شود،این مورد از شایع ترین اختلالات در فلج مغزی است که بخاطر تون بسیار پایین ایجاد می شود.

انواع عمل های جراحی ارتوپدی برای فلج مغز

انجام عمل جراحی یکی از شایع ترین روش ها برای درمان مشکلات ارتوپدی در کودکان فلج مغزی است.چندین عمل جراحی مختلف وجود دارد که باهم آنها را بررسی می کنیم :

افزایش طول تاندون ها:

افزایش یافتن طول تاندون ها برای بهبود راه رفتن و توانایی مستقل نشستن کودک انجام می شود .همچنین انقباض های دردناک را نیز در کودکان فلج مغزی کاهش می دهد.

افزایش طول عضلات:

در این روش عضلات بلند تر می شوند و سفتی عضلات در پاها و بازوها و دست ها کم تر می شود ،همچنین این روش به بهبود مهارت های حرکتی ظریف در کودکان کمک می کند .

استئوتومی:

این روش به معنی بریدن استخوان است و برای تنظیم دوباره مفاصل و بهبود وضعیت بدنی و غالبا بعد از در رفتگی لگن انجام خواهد شد.

آرترودز:

در این روش استخوان ها برای افزایش ثبات به هم جوش داده و راه رفتن کودک را راحت تر خواهد کرد.

میوتومی:

در این روش نیز در عضلات بریدگی ایجاد شده و به بهبود حرکات کمک خواهد کرد.

تنوتومی:

در این روش روی تاندون ها بریدگی هایی انجام می شود.

بهترین سن برای انجام جراحی در کودکان فلج مغزی چه سنی است؟

معمولا بین 3تا 10 سالگی بهترین سن برای انجام عمل های جراحی می باشد ،اما توجه داشته باشد عوامل متعددی روی تعیین سن مناسب جراحی می تواند تاثیر بگذارد.

مزایای جراحی  در کودکان فلج مغزی

البته که بدن هر کودک با دیگری تفاوت دارد و مزایای جراحی با توجه به شرایط خاص کودک متغیر است،در ادامه یکسری از مزایای جراحی در کودکان فلج مغزی را بررسی می کنیم :

کاهش درد

کاهش لرز

بهبود هماهنگی

بهبود تعادل

بهبود ایستادن

بهبود سفتی عضلات

بهبود انقباضات

 اصلاح ناهنجاری ها

پیشگیری از در رفتگی لگن

معایب جراحی در کودکان فلج مغزی:

از آنجایی که جراحی روشی تهاجمی است ممکن است یکسری خطراتی رابه همراه داشته باشد و در کودکان فلج مغزی بهتر است قبل از عمل جراحی کاردرمانی انجام شود،برخی از عوارض جراحی را در ادامه بررسی می کنیم :

خون ریزی

عفونت

حساسیت به ماده بیهوشی

از بین نرفتن درد

از بین نرفتن مشکلات فلج مغزی

سخن نهایی

سلامت ارتوپدی کودک فلج مغری بخاطر اینکه روی حرکت کودک تاثیر می گذارد بسیار مهم است،فلج مغزی با گذر زمان بدتر نمی شود اما نابهنجاری هایی که در عضلات به وجود می آید باعث بروز مشکلات ارتوپدی در کودک می شود.در صورتی که این مشکلات درمان نشوند بدتر شده و وضعیت کودک رو به وخامت می رود،در حال حاضر هیچ درمانی برای فلج مغزی وجود ندارد اما روش های درمانی مثل دارو ماساژ درمانی و کار درمانی و فیزیوتراپی و...به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کودک کمک میکند .